KENAN YEŞİL / YENİGÜN - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2018-2022 dönemine ilişkin "İl Seviyesinde Beşeri Kalkınma Endeksi" verilerini açıkladı. Buna göre, beşeri kalkınma endeksi, 2018'de 0,844 iken 2022'de yüzde 1,1 artarak 0,854 oldu. Türkiye, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından belirlenen sınırlara göre "Çok Yüksek Gelişmişlik" seviyesindeki ülkeler grubunda yer aldı. Türkiye'nin en gelişmiş şehirleri belli olurken 2022 yılında il düzeyinde en yüksek beşeri kalkınma endeksine sahip il, 0,891 ile Ankara oldu. Bu ili, 0,886 ile İstanbul ve Kocaeli, 0,870 ile İzmir ve 0,867 ile Muğla izledi.

İzmir 4’üncü sırada

İzmir Ticaret Odası (İZTO) İş Geliştirme Müdürlüğü Araştırma ve Geliştirme Yönetmeni Erdem Alptekin, TÜİK’in 2018-2022 dönemine ilişkin "İl Seviyesinde Beşeri Kalkınma Endeksi" verilerini değerlendirdi. Erdem Alptekin, “Normalde ülkelerin beşeri sermaye yeterliliklerinin tespiti Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hesaplanıyor. Endeks; yaşam beklentisi, eğitim ve gelir olmak üzere üç alt bileşenden oluşuyor. Beşeri kalkınma endeksi, 0 ile 1 arasında bir değer almakta olup, endeksin 0,8 ve üzerinde olması ‘çok yüksek beşeri kalkınma’ seviyesini, 0,7 ile 0,8 arasında olması ‘yüksek beşeri kalkınma’ seviyesini, 0,55'in altında olması ise ilgili ülkenin ‘düşük beşeri kalkınma’ seviyesinde yer aldığını gösteriyor. Ülkemize ait beşeri kalkınma endeks değerleri, günümüze kadar UNDP tarafından ülke düzeyinde üretiliyordu. Ortalama eğitim süresi ve muhtemel eğitim süresi göstergelerinin ilk kez 2023 yılında TÜİK tarafından yayımlanması ile beşeri kalkınma endeksi ülkemiz tarafından üretilebilir hale geldi. 2022 yılında il düzeyinde en yüksek beşeri kalkınma endeksine sahip il, 0,891 ile Ankara oldu. Bu ili, 0,886 ile İstanbul ve Kocaeli, 0,870 ile İzmir ve 0,867 ile Muğla izledi” diye konuştu.

İzmir yaşam endeksinde geride kaldı

Endekslerde İzmir’in sıralaması değerlendiren Alptekin, “2022 yılında yaşam beklentisi endeksinin bir önceki yıla göre yüzde 0,2 artarak 0,894’e, eğitim endeksinin bir önceki yıla göre yüzde 0,6 artarak 0,824’e, gelir endeksinin ise bir önceki yıla göre yüzde 1,2 artarak 0,895 olduğunu görüyoruz. İzmir açıklanan tüm endekslerde Türkiye ortalamasının üzerinde yer almasına karşın; yaşam beklentisi endeksinde Ankara ve İstanbul başta olmak üzere birçok ilin gerisinde kalmış. Eğitim endeksinde ise Ankara, Eskişehir ve İstanbul’un arkasından gelmekte olup, Kocaeli ile ise aynı seviyede yer alıyor. Gelir endeksinde ise Ankara, İstanbul, Kocaeli ve Tekirdağ’ın gerisinden geliyor. Her ne kadar, İzmir olarak Türkiye ortalamasının üzerinde kalınsa ve yüksek beşeri kalkınma seviyesinde olduğu ortaya konsa da, İzmir’in özellikle yaşam beklentisi endeksinde gerilerde kalması nedeniyle, ekonomik kalkınmayı hızlandırmaya yönelik sosyo ekonomik alanda yeni hamleler yapması ihtiyacı ortaya çıkıyor” dedi.