Çorum İlahiyat Vakfı (İMVAK) ve Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi işbirliğiyle düzenlenen Ramazan sohbetleri, akademisyenler ve edebiyatseverleri bir araya getirmeye devam ediyor. Son olarak gerçekleştirilen etkinlikte, Ramazan ayının edebiyattaki yansımaları ele alındı.
Cuma akşamı vakfın toplantı salonunda düzenlenen programda, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk-İslam Edebiyatı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Seydi Kiraz tarafından Ramazan ve Edebiyat başlıklı sunum yapıldı. Programa, İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İsmail Bulut, Anahtar Parti Çorum İl Başkanı Nurullah Müstet, akademisyenler ve vatandaşlar katıldı.
Ramazan ve Edebiyatın Kesişimi
Doç. Dr. Seydi Kiraz, Ramazan ayının İslam kültüründeki yerini ve oruç ibadetinin edebiyata yansımalarını detaylandırdı. Ramazan ayının edebiyatımıza ramazaniyye, ıydiyye, yevmi şek tartışmaları, mahya geleneği, Hacivat-Karagöz tiplemeleri gibi çeşitli unsurlarla sirayet ettiğini belirten Kiraz, şu ifadeleri kullandı:
"Ramazan ayında yaşanan duygu yoğunluğu edebiyatımıza birebir yansımıştır. O dönemde yazılan eserler halkın duygu ve düşüncelerini şekillendiren önemli birer kültürel unsur olmuştur. İletişim araçlarının sınırlı olduğu dönemlerde, Ramazan’ın manevi atmosferi edebi eserler aracılığıyla yaşatılmıştır. Gece temcidlerin okunması, çocuklara iftarlık verilmesi, minarelerden fişek atılması, mahya geleneği ve daha birçok ritüel, toplumun Ramazan algısını şekillendiren unsurlar arasındaydı."
Osmanlı’dan Günümüze Ramazan Şiirleri ve Kültürel Yansımalar
Etkinlikte, Osmanlı dönemi edebiyatında Ramazan’a dair yazılan şiirler ve metinler de ele alındı. Özellikle padişahlara sunulan ramazaniyyeler ile bayram günlerini anlatan ıydiyyeler üzerinde duruldu. Bu tür eserlerde, sahur, iftar, teravih, vaazlar, Kadir Gecesi gibi dini konuların yanı sıra Huzur Dersleri, mahya geleneği, iftar davetleri ve bu davetlerde dağıtılan diş kiraları gibi kültürel öğeler işlendi.
Ayrıca, Ramazan’ın toplum hayatına etkileri de edebiyatçılar tarafından ele alınmıştır. Meyhanelerin boşalması, tiryakilerin keyiflerinin kaçması, esnaf hayatındaki değişimler, ramazana özgü eğlenceler ve bayram hazırlıkları, dönemin şairleri tarafından detaylı şekilde tasvir edilmiştir.
Sezai Karakoç ve Ramazan’ın Manevi Derinliği
Konuşmasının sonunda Doç. Dr. Seydi Kiraz, Sezai Karakoç’un 1962-2004 yıllarına ait Ramazan konulu yazılarının toplandığı Samanyolunda Ziyafet adlı eserinden örnekler verdi. Karakoç’un orucu, "sultan", "konuk", "semavi bir sofra" gibi imgelerle tasvir ettiğini belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
"Karakoç, Ramazan ayını dört mevsim ve yirmi dört saati kuşatan bir olgu olarak görür. Oruç, sadece bedensel bir ibadet değil, ruhu da besleyen bir misafirdir. Bu yüzden onun yazılarında Ramazan’ın manevi boyutu derinlikli bir şekilde işlenmiştir."
Ramazan ve edebiyat arasındaki güçlü bağın ele alındığı etkinlik, katılımcıların büyük ilgisini çekti. Programın sonunda, Doç. Dr. Seydi Kiraz’a katkılarından dolayı teşekkür edildi.
