45 dakika önce

Güney Kore'de Anayasa Mahkemesi, 3 Aralık 2024'te ülkede sıkıyönetim kararı alan Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol'un azledilmesini oybirliğiyle onayladı.

Mahkeme, Yoon'un sıkıyönetim kararının Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.

Bu karar, Yoon'un derhal görevden alınması anlamına geliyor.

Ülke, yeni bir cumhurbaşkanı seçmek için önümüzdeki 60 gün içinde erken seçime gidecek.

Yerel medyada yer alan haberlere göre, ülkenin geçici cumhurbaşkanı Han Duck-soo, kamu güvenliğini sağlamak için acil durum emri yayınladı.

Yeni cumhurbaşkanı seçilene kadar ülkenin geçici lideri olarak görev yapmaya devam edecek Han, yönetiminin güvenlik ve diplomaside bir boşluk oluşmaması için güçlü bir güvenlik duruşu sergileyeceğini söyledi.

Ülkede muhalefet, Yoon'un sıkıyönetim ilanını siyasi rakiplerini bastırmak için attığını öne sürerek azil sürecini başlatmıştı.

Yoon yanlıları tepki gösterdi, muhalifler kutlamalara başladı

Mahkemenin kararına Yoon yanlıları büyük bir öfkeyle tepki gösterdi.

Destekçileri, kararı "kesinlikle kabul edilemez" olarak nitelendirirken, bazı protestocular mahkeme önünde yargıya yönelik sert eleştirilerde bulundu.

Bir kadın, "Yargıçların hepsi yalancı!" diye bağırdı.

Diğer yandan, Yoon'un azlini isteyen muhalif protestocular büyük bir coşku içinde kutlamalara başladı.

Geçen Aralık ayından bu yana sıkıyönetim kararına ve Yoon'un politikalarına karşı protestolar düzenleyen gruplar, Anayasa Mahkemesi kararını bir zafer olarak gördüklerini belirtti.

Azil süreci ve öncesinde neler yaşandı?

Güney Kore'de cumhurbaşkanının azledilmesi sıradışı bir durum değil.

En son 2016 yılında böyle bir süreç yaşanmıştı ve ilginç bir şekilde, o dönemde savcı olan Yoon, dönemin Cumhurbaşkanı Park Geun-hye'yi görevden uzaklaştıran soruşturmayı yönetmişti.

Yoon'un azline giden süreç 3 Aralık'taki sıkıyönetimi ilanıyla başladı.

Yoon sıkıyönetimi, ülkeyi Kuzey Kore yanlılarından korumak için ilan ettiğini iddia etmiş ancak bu karar, siyasi rakipleriyle hesaplaşma girişimi olarak görülmüştü.

Bundaki temel neden ise genel seçimlerde güç kaybeden Yoon'un parlamentodaki güçlü muhalefet karşısında sıkışmış olmasıydı.

190 milletvekili parlamentonun önündeki askerlere karşın, oylama yapıp olağanüstü hali iptal etmiş, Yoon da daha sonra kararını geri çekmek zorunda kalmıştı. Bu sıkıyönetim kararı birkaç saat yürürlükte kalabilmişti.

Yoon'un azil sürecinde ilk adım 14 Aralık 2024'te atıldı. Parlamentoda yapılan oylamada 204 milletvekili Yoon'un azledilmesi için oy kullandı.

Bu, Anayasa Mahkemesi'nde bir yargılama sürecinin başlamasına yol açtı.

Yoon, Ocak ayında tutuklanmış ancak Mart ayında teknik gerekçelerle serbest bırakılmıştı.

Son kararı veren Anayasa Mahkemesi, Yoon'un görevden kalıcı olarak uzaklaştırılmasını onayladı ve Güney Kore, siyasi geleceğini belirleyecek yeni bir seçim sürecine girdi.

Analiz: Yoon gitti, ama Güney Kore'de kriz bitmedi

Jean Mackenzie - BBC News Seul Muhabiri

Anayasa Mahkemesi kararını verdi. Ancak şimdilik en acil soru şu: Yoon ve destekçileri bunu kabul edecek mi?

Yoon ve avukatları başından beri mahkemelerle savaştı, hukuk sisteminin bozuk olduğunu iddia etti. Ona gönülden bağlı olan destekçileri ise mahkemelerin taraflı olduğunu öne sürdü.

Eğer bugünkü azil kararını kabul etmezlerse, Güney Kore'nin siyasi krizi daha da karmaşık bir hale gelebilir.

Yoon kabul etse bile, ülke şu an endişe verici derecede bölünmüş durumda ve kaçınılmaz olarak çalkantılı bir seçime doğru ilerliyor.

Asılsız komplo teorileri yüzünden, halkın dörtte birinden fazlası önceki seçimlerin hileli olduğuna inanıyor ve artık seçim sistemine güvenmiyor.

Bazılarının bugünkü kararın Güney Kore demokrasisinin ve kurumlarının zaferini gösterdiğini söyleyebilir. Ancak endişelenmeye devam edenler de var ve onlar Yoon'un sıkıyönetim ilanının, sistemin zayıf noktalarını ortaya çıkardığını düşünüyor.

3 Aralık, Güney Kore'yi kökten değiştirdi. Sıkıyönetim artık ülkenin karanlık diktatörlük geçmişine ait gizli bir olgu değil. Gerçek bir tehdit; hırslı politikacıların kullanabileceği bir araç.

Şimdi Güney Kore anayasasının değiştirilmesi yönünde ciddi çağrılar yapılıyor.

Bunun arkasında yatan sebepler ise kurumları güçlendirmek, başkanın yetkilerini sınırlamak ve bunun bir daha yaşanmamasını sağlamak.

Şimdilik, Yoon'un vereceği tepki Güney Kore'nin ne kadar hızlı toparlanacağını belirleyecek.