Tokat’ta tarihi bir fotoğraf, şehrin modernleşmiş yüzünün ardında saklı kalan doğal geçmişi gözler önüne serdi. 1901 yılına ait Tokat Çağgölü fotoğrafında, bugün alışveriş merkezleri, hastaneler ve sanayi tesislerinin yer aldığı bölgede geniş bir ırmak yatağının bulunduğu görülüyor.
Çağgölü’nden Novada’ya: Suların Üzerine Kurulan Şehir
Bugün Dedeman Oteli’nin karşısından başlayarak Gazi Osman Paşa Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi altına kadar uzanan ve Novada AVM, DSİ, Medical Park Hastanesi, Migros ve Küçük Sanayi Sitesi gibi birçok yapıyı içinde barındıran bölge, 1900’lü yıllarda suyla kaplıydı.
Tarihi belgeler, burasının Çağgölü olarak bilinen bir doğal sulak alan olduğunu ve şehirdeki su döngüsünün önemli bir parçasını oluşturduğunu ortaya koyuyor.
Tarihçiler Uyardı: “Bu Alanlar Fay Hattı Kadar Kritik”
Bölgenin tarihi dokusunu inceleyen Tokatlı yerel tarihçiler, bu alanların geçmişte nehir yatağı olması sebebiyle zemin güvenliği açısından dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Yapılaşmanın yoğun olduğu bu bölgede, eski ırmak yataklarının üzerine inşa edilen yapılar, olası zemin yumuşaması veya su baskını gibi riskler taşıyabiliyor.
Unutulmuş Bir Göl: Çağgölü’nün Sessiz Çığlığı
Yerel tarih arşivlerinden alınan 1901 yılına ait fotoğraflar, günümüz Tokat’ında unutulmuş bir doğa parçasının izini sürüyor. Fotoğrafta, geniş bir su kütlesi ve çevresinde doğal yaşam görülürken, bugün aynı bölgeye baktığımızda asfalt yollar, çok katlı binalar ve yoğun trafikle karşılaşıyoruz.
Bu çarpıcı değişim, şehirlerin doğayla ilişkisini ve hızlı kentleşmenin nelere mal olduğunu da sorgulatıyor.
Doğanın Unutulmuş Hafızası Yeniden Gündemde
Tokat gibi köklü bir tarihe sahip şehirlerde, geçmişin izlerini gün yüzüne çıkarmak sadece nostalji değil; aynı zamanda geleceğin şehir planlaması için de bir rehber niteliği taşıyor.
Şehirlerin altında akan tarih, bazen bir fotoğrafla su yüzüne çıkabiliyor.
Muhabir: Burhan Arar