Yeni bir araştırma, antik bir süpernova patlamasının Dünya’daki yaşam evrimini etkileyebileceğini ortaya koyuyor. Özellikle Afrika’daki Tanganyika Gölü’nde yaşayan virüslerin 2.5 milyon yıl önce hızlı bir şekilde çeşitlenmesiyle bu kozmik olay arasında bir bağlantı olabileceği öne sürülüyor.

Bilim insanları, Tanganyika Gölü’ndeki virüslerde gözlemlenen hızlı çeşitlenmenin nedenini uzun süredir çözemiyordu. Ancak yeni çalışmada, bu evrimsel patlamanın tam da Dünya’nın kozmik ışınlarla bombardımana uğradığı döneme denk geldiği keşfedildi. Araştırmacılar, bu bulguları The Astrophysical Journal Letters dergisinde yayımladı.

Araştırmanın baş yazarı ve Kaliforniya Üniversitesi’nden astrofizikçi Caitlyn Nojiri, kozmik ışınların DNA’yı parçalayarak evrimsel değişiklikleri veya mutasyonları hızlandırabileceğini belirtti. Astronotların uzaydaki kozmik ışınlara maruz kaldıklarında hücre hasarı ve yaşlanma belirtileri gösterdiği biliniyor. Aynı şekilde, bu radyasyonun biyolojik moleküllerin yapısını da etkileyebileceği düşünülüyor.

Afrika’daki Tanganyika Gölü, yaklaşık 32 bin 900 km² alanı kaplayan dünyanın en büyük tatlı su göllerinden biri. Burundi, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Tanzanya ve Zambiya tarafından paylaşılan göl, 2000’den fazla türe ev sahipliği yapıyor ve bu türlerin yarısından fazlası dünyada başka hiçbir yerde bulunmuyor.

Araştırmacılar, göl tabanından alınan tortulardan radyoaktif izotop demir-60 elementine rastladı. Demir-60, genellikle yıldız patlamaları sonucu oluşan bir element olduğu için bilim insanları, bu izotopu detaylı bir şekilde analiz etti.

Bu analiz, iki farklı zaman diliminde süpernova etkisinin yaşandığını gösterdi: biri 6.5 milyon yıl önce, diğeri ise 2.5 milyon yıl önce. Araştırmacılar, bu dönemde Güneş Sistemi’nin galaksi içinde patlamış yıldızların kalıntılarıyla dolu bir bölgeden geçtiğini keşfetti.

Bilim insanları, bu süpernova patlamasının ardından Dünya’nın yaklaşık 100 bin  yıl boyunca kozmik ışınlara maruz kaldığını belirledi. Eğer bu teori doğruysa, bu ışınların Dünya’nın atmosferini delerek DNA zincirlerini kopartabilecek kadar güçlü olduğu düşünülüyor. Bu da, Tanganyika Gölü’ndeki virüs çeşitliliğinin neden bu dönemde patlama yaşadığını açıklayabilir.

Araştırmacılar, bu iki olayın birbirine bağlı olduğunu kesin olarak söylemenin şu an için mümkün olmadığını vurguluyor. Ancak süpernovaların, Dünya’daki yaşamın evrimini sanılandan çok daha fazla şekillendirmiş olabileceği ihtimali dikkat çekiyor.

Caitlyn Nojiri, "Bu olayların gerçekten bağlantılı olup olmadığını bilmiyoruz, ancak zamanlamaları oldukça ilginç" diyerek, bu tür olayların Dünya’nın biyolojik geçmişini nasıl etkilediğinin daha fazla araştırılması gerektiğini belirtti.