Can Atalay: Tartışmalı meclis oturumunda neler yaşandı? - BBC News Türkçe

Meclis'te Can Atalay tartışması: AYM kararı okundu, tutanaktan çıkarıldı

Kaynak, Getty Images

Fotoğraf altı yazısı, 30 Ocak 2024'te TBMM'de yaşanan Can Atalay protestosu.

TBMM Genel Kurulu'nda Gezi davasından hüküm giyen Can Atalay hakkında Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) milletvekilliğinin düşürülmesi işleminin yok hükmünde olduğu kararı okundu.

Oturumu yöneten CHP'li TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca kararı okuttuktan sonra Genel Kurulu kapattı.

AKP Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta, işleme itiraz etti.

Usta, AYM kararının okunmasının "yok hükmünde" olduğunu savundu.

Genel Kurul'da okutulan AYM kararı önce Meclis'in sitesinde yayınlanan ham tutanaklarda yer aldı.

Ancak daha sonra tutanaklardan çıkarıldı.

Gelişmeler TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder'in yoğum bakıma alınmasının ardından siyasi partilerin ortak önerisiyle meclisin çalışmalara ara verme kararının akabinde yaşandı.

Karaca siyasi partilerin üzerinde uzlaştığı Önder'e geçmiş olsun dileğini de içeren bir metin okudu.

Karaca daha sonra "Önder'in de memnuniyet duyacağını" söyleyerek AYM'nin Atalay hakkındaki "hak ihlali" kararını okutacağını açıkladı.

Kararı CHP'li Katip Üye Sibel Suiçmez okudu.

AKP'liler salonu terk etti

Karar okunduğu sırada, Başkanlık Divanı'ndaki AKP'li Katip Üye Havva Sibel Söylemez yerinden kalktı ve Genel Kurul'dan ayrıldı.

Yerine ise salonda bulunan CHP'li Katip Üye Elvan Işık Gezmiş oturdu.

CHP'li vekiller kararın okunmasını alkışlarken, AKP Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta ile bazı AKP milletvekilleri "Bu yaptığınız çok yanlış" diyerek tepki gösterdi.

Bazı AKP milletvekilleri de Genel Kurul Salonu'nu terk etti.

AKP ve CHP'li milletvekilleri arasında gerginlik yaşandı.

AKP'den tepki: Korsan bildiri

Genel Kurul'un kapanmasının ardından basın toplantısı düzenleyen AKP Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta, Genel Kurul'da okunan AYM kararının "yok hükmünde" olduğunu ve Meclis açısından hiçbir geçerliliği olmadığını savundu.

AKP'li katip üyenin Başkanlık Divanı'nı terk etmesine karşın Karaca'nın kararı okutmaya devam ettiğini belirten Usta, okunan metni "korsan bildiri" olarak nitelendirdi.

Usta, Karaca'nın görevi kötüye kullandığını savunarak Meclis Başkanvekilliği görevine son verilmesini istedi.

Kaynak, Getty Images

Fotoğraf altı yazısı, Can Atalay için İzmir'de iki yıl önce yapılan protesto eylemi.

CHP Grup Başkanvekili Murat Emir ise bir basın toplantısı düzenleyerek AYM kararının okutulmasıyla Atalay'ın vekilliğininin düşürülmesinin "yok hükmünde" olduğunu söyledi.

Emir, Meclis kürsüsünden yapılan bu okumanın geç kalmış ama yerinde bir adım olduğunu belirterek "Can Atalay'ın vekilliği hukuken düşmemiştir, düşürülememiştir" ifadelerini kullandı.

Kurtulmuş: Yetkilerimi kullanacağım

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, yazılı açıklama yaparak Karaca ve Suiçmez'i kınadı,yetkilerinin gereğini yerine getireceğini ifade etti.

Kurtulmuş, Karaca'nın AYM'nin Can Atalay kararını okutmasının anayasa ve içtüzüğe aykırı olduğunu savundu.

Kurtulmuş ayrıca TBMM Başkanı tarafından belirlenmeyen herhangi bir konunun Genel Kurul gündemine getirilemeyeceğini vurguladı.

Ne olmuştu?

Can Atalay, Gezi Parkı davasında 25 Nisan 2022'de 18 yıl hapis cezası aldı.

Atalay, 14 Mayıs 2023'te yapılan genel seçimde TİP'ten Hatay Milletvekili seçildi.

Atalay'a verilen hapis cezası, 28 Eylül 2023'te Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nce onaylandı.

AYM ise milletvekili seçilmesi nedeniyle 25 Ekim 2023'te Atalay hakkında hak ihlali kararı verdi. Yüksek Mahkeme; yargılamanın durdurulmasına, vekilliğinin kabulüne ve Atalay'ın tahliyesine karar verilmesine hükmetti.

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, bu kararı uygulamadı ve Yargıtay 3. Ceza Dairesi'ne gönderdi.

Daire, 8 Kasım 2023'te AYM'nin süper temyiz mahkemesi gibi davranarak böyle bir hüküm kuramayacağı gerekçesiyle karara uyulmayacağını açıklayarak AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu.

AYM bunun üzerine anayasal zorunlulukları anımsatarak 21 Aralık 2023'te ikinci kez hak ihlali kararı verdi.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise 3 Ocak'ta bu kararın yok hükmünde olduğu yönünde bir karar aldı.

Yargıtay'ın kararının 30 Ocak'ta TBMM Genel Kurulu'nda okunmasıyla Atalay'ın milletvekilliği düşürüldü.

Atalay'ın avukatlarının yanı sıra TİP, CHP ve DEM Parti; bu kararın iptali için AYM'ye başvurdu.

AYM, 22 Şubat'ta açıkladığı ve 1 Ağustos'ta Resmi Gazete'de yayımlanan gerekçeli kararla Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşmesinin "yok hükmünde" olduğunu kaydetti.